Bán lẻ Việt Nam tái cấu trúc như thế nào trong "cuộc chơi" mới?

Cuộc đua sale cuối năm và dấu hiệu của một mô hình bán lẻ mới

Lazada đầu tư gần 700 tỷ đồng cho chiến dịch 11/11, mức cao nhất từ trước đến nay, trong khi Shopee tung ưu đãi tối đa lên đến 11 triệu đồng và các chương trình tương tác trực tuyến. Tại hệ thống bán lẻ truyền thống, WinMart/WinMart+, Co.op Mart hay Lotte Mart cũng triển khai giảm giá sâu, đồng giá 11.000 đồng, mua 1 tặng 1… đồng thời đẩy mạnh ưu đãi trên ứng dụng, bán qua livestream và kênh số.

Sự hòa trộn giữa các hình thức bán hàng cho thấy mô hình Online – Merge – Offline (OMO), một hình thức mua sắm liền mạch giữa online và offline, đang trở thành xu thế chủ đạo. Người dùng có thể xem sản phẩm trên livestream, nhận hàng tại cửa hàng hoặc đặt online – đổi trả tại điểm bán.

Những giao dịch như đấu giá trực tuyến cá tầm 50kg hay bán 6 tấn gạo chỉ trong hai giờ livestream tại Tuần lễ nông sản 2025 đã cho thấy tiềm năng khổng lồ của kinh tế số. Metric dự báo quý IV/2025 doanh số thương mại điện tử đạt 105.000 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ. Các ngành hàng thời trang, làm đẹp, gia dụng và bách hóa – thực phẩm tiếp tục dẫn đầu.

Shopee vẫn giữ vị trí số 1 với 56% thị phần, trong khi TikTok Shop tăng tốc mạnh mẽ với 41%. Quy mô bán lẻ trực tuyến Việt Nam năm 2025 ước đạt 25-32 tỷ USD, duy trì tăng trưởng gần 20%/năm, một trong những tốc độ nhanh nhất khu vực.

Các chương trình giảm giá trên Shopee phản ánh cuộc đua khuyến mãi ngày càng sôi động giữa các nền tảng thương mại điện tử

Trong bối cảnh thương mại điện tử tăng trưởng mạnh, Tuần lễ Thương mại điện tử quốc gia và Ngày mua sắm trực tuyến Việt Nam – Online Friday 2025 dự kiến diễn ra từ 13–17/11, được Bộ Công Thương chủ trì. Sự kiện không chỉ là cơ hội để người tiêu dùng tiếp cận hàng loạt sản phẩm với mức giảm giá lên tới 100%, mà còn nhằm thúc đẩy tiêu dùng nội địa, củng cố niềm tin thị trường và nâng tầm thương hiệu Việt trên không gian số.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), khẳng định sự kiện Online Friday hướng tới củng cố niềm tin thị trường và nâng tầm thương hiệu Việt trên không gian số. Trong bối cảnh thương mại điện tử tăng trưởng mạnh, Online Friday đặt mục tiêu góp phần kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy kinh tế số phát triển thực chất.

Bán lẻ Việt Nam đang tái cấu trúc theo những hướng nào?

Dưới tác động của thương mại điện tử và sự thay đổi nhanh chóng trong hành vi tiêu dùng, ngành bán lẻ Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ. Nếu trước đây online và offline tồn tại như hai hệ thống tách biệt thì nay, với sự phổ biến của mô hình Online – Merge – Offline (OMO), dữ liệu khách hàng, tồn kho và ưu đãi đã được kết nối liền mạch, tạo nên một hành trình mua sắm xuyên suốt. Chính sự hòa trộn này mở ra một giai đoạn tái cấu trúc toàn diện, có thể nhìn qua năm xu hướng lớn dưới đây.

Thứ nhất, mô hình kinh doanh đang chuyển đổi mạnh mẽ từ đơn kênh sang đa kênh và tiến tới OMO. Thay vì xem cửa hàng, website hay sàn thương mại điện tử là những kênh riêng lẻ, các doanh nghiệp đang đan kết toàn bộ điểm chạm thành một hệ sinh thái thống nhất. Điều này không chỉ giúp giữ chân khách hàng tốt hơn mà còn mở rộng khả năng tiếp cận thông qua livestream, ứng dụng và mạng xã hội.

Thứ hai, chuỗi cung ứng và logistics cũng đang được tái thiết để phù hợp với nhu cầu giao nhanh. Khi người tiêu dùng kỳ vọng nhận hàng chỉ trong vài giờ, doanh nghiệp buộc phải đầu tư vào kho gần khách, hệ thống quản lý tồn kho thời gian thực và giải pháp vận chuyển đa tuyến. Nhờ đó, việc xử lý đơn hàng trở nên linh hoạt và thuận lợi hơn.

Thứ ba, trải nghiệm khách hàng được nâng lên một mức độ mới. Việc mua sắm không còn giới hạn ở một điểm tiếp xúc, mà diễn ra liên tục: từ xem livestream, nhận tư vấn, đặt hàng trên app cho đến nhận sản phẩm tại cửa hàng và đổi trả trực tiếp. Chính sự liền mạch này khiến doanh nghiệp phải đồng bộ dữ liệu để cá nhân hóa trải nghiệm ở mọi bước.

Thứ tư, vai trò của cửa hàng truyền thống cũng đang thay đổi. Thay vì chỉ là nơi trưng bày và bán hàng, cửa hàng vật lý trở thành điểm trải nghiệm, nơi xử lý đổi trả hoặc thậm chí là mắt xích trong hệ thống giao nhanh. Điều này khiến không gian bán lẻ cần được tổ chức lại để đáp ứng nhiều chức năng cùng lúc.

Cuối cùng, phương thức marketing và bán hàng cũng đang biến đổi theo hướng nội dung – cộng đồng – tương tác. Livestream, social commerce và các hình thức giải trí gắn với sản phẩm ngày càng chiếm ưu thế, buộc doanh nghiệp chuyển dịch ngân sách và chiến lược từ quảng cáo truyền thống sang các hoạt động tạo tương tác trực tiếp với người dùng.

Nhờ năm trục chuyển dịch này, bức tranh tái cấu trúc bán lẻ trở nên rõ ràng hơn: doanh nghiệp không chỉ thêm kênh bán mới, mà đang xây dựng lại toàn bộ nền tảng vận hành – từ công nghệ, logistics đến trải nghiệm khách hàng – để phù hợp với môi trường tiêu dùng số hóa đang tăng tốc.

Các sản phẩm sản xuất trong nước chiếm vị trí lớn trên kệ siêu thị, cho thấy hàng Việt ngày càng được người tiêu dùng tin chọn. (Ảnh: Mai Chi)

Hướng tới giai đoạn 2025–2030, ngành bán lẻ Việt Nam đứng trước cơ hội phát triển lớn nhưng cũng đầy thách thức. Theo Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam, tổng mức bán lẻ dự kiến tăng trưởng bình quân 11–11,5%/năm, trong đó thương mại điện tử được kỳ vọng tăng 15–20% mỗi năm và chiếm khoảng 15–20% tổng mức bán lẻ, với 40–45% doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia nền tảng số. Những con số này không chỉ phản ánh tiềm năng to lớn của kinh tế số mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết về năng lực quản trị, hạ tầng công nghệ, logistics và khả năng thích ứng của doanh nghiệp.

Để đạt được mục tiêu, ngành bán lẻ cần sự hỗ trợ đồng bộ từ chính sách nhà nước, từ ưu đãi về thuế, phí đến các chương trình thúc đẩy hạ tầng số và đào tạo chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ. Đồng thời, bản thân các doanh nghiệp cũng phải chủ động đổi mới mô hình kinh doanh, nâng cao năng lực quản lý dữ liệu khách hàng, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và xây dựng trải nghiệm liền mạch giữa online và offline.

Chỉ khi chính sách hỗ trợ, đầu tư công nghệ và đổi mới mô hình kinh doanh được triển khai đồng bộ, thị trường bán lẻ Việt Nam mới có thể đạt được tốc độ tăng trưởng như kỳ vọng, đồng thời phát triển bền vững, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và nâng tầm thương hiệu Việt trên bản đồ kinh tế số cả khu vực và quốc tế.

Nguồn:Bán lẻ Việt Nam

Chi Lan

thuongtruong.com.vn