Đền Củi thờ Ông Hoàng Mười: Nét đẹp linh thiêng giữa núi Hồng Lĩnh

Kiến trúc cổ kính, đậm dấu ấn thời Nguyễn

Đền Củi được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống, mang đậm phong cách thời Nguyễn. Dù trải qua nhiều lần trùng tu, đền vẫn giữ được nét cổ kính, hồn cốt của một di tích lịch sử lâu đời. Từ xa, du khách có thể nhìn thấy “Tam quan đền” uy nghi, nằm bên bờ sông Lam. Tam quan được xây dựng với trụ cao 2,85m theo kiểu chồng diêm, tạo nên vẻ đẹp vừa trang nghiêm vừa hài hòa với thiên nhiên.

Từ tam quan, bước lên 12 bậc đá là đến hạ điện, nơi bố trí các cung thờ linh thiêng. Đền được chia thành nhiều cung thờ khác nhau, bao gồm: cung thờ Tam Tòa Thánh Mẫu, cung Ngũ Vị Tôn Ông, cung Hoàng Mười, cung Chầu Mười và cung Trần Triều. Mỗi cung thờ đều được bài trí trang nghiêm, với những bức tượng, hoành phi, câu đối được chạm khắc tinh xảo, thể hiện sự tài hoa của nghệ nhân xưa.

Đặc biệt, hậu cung là nơi đặt tượng thờ Ông Hoàng Mười. Tượng Ông được tạc với khuôn mặt hiền từ nhưng đầy uy quyền, mặc áo vàng, tay cầm thanh kiếm hoặc quạt, biểu tượng của sự công bằng và trí tuệ. Không gian hậu cung luôn toát lên vẻ linh thiêng, khiến ai bước vào cũng cảm thấy bình yên và thành kính.

Truyền thuyết về Ông Hoàng Mười: Vị thánh yêu nước thương dân

Theo truyền thuyết, Ông Hoàng Mười là con của Long Thần Bát Hải Đại Vương, vốn là một vị quan trên Đế Đình, thần tiên chốn Đào Nguyên. Sau đó, ông giáng trần theo lệnh để giúp đỡ dân chúng. Tuy nhiên, thân thế của ông sau khi hạ phàm có nhiều dị bản, nhưng với người dân Hà Tĩnh, ông chính là hiện thân của vị tướng Lê Khôi - một nhân vật lịch sử có thật.

Lê Khôi là cháu gọi vua Lê Lợi bằng chú, theo Lê Lợi tham gia khởi nghĩa chống giặc Minh. Ông lập nhiều chiến công hiển hách, được phong đến chức Khâm Sai Tiết Chế Thủy Lục, Chư Dinh Hộ Vệ Thượng Tướng Quân. Ông làm quan qua ba triều đại nhà Lê, luôn một lòng vì dân vì nước.

Ông mất năm Bính Dần (1446), an táng trên ngọn Long Ngâm của núi Nam Giới, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh và được xây đền thờ. Sau đó ông lại được tấn phong là Uy Mục Đại Vương rồi Chiêu Trưng Đại Vương năm 1487.

Tương truyền, trong một lần cứu dân chống bão lũ, ông đã cùng binh sĩ lên rừng chặt tre, mở kho lương cứu tế. Khi thuyền của ông đến chân núi Hồng Lĩnh, bất ngờ gặp sóng lớn, thuyền bị nhấn chìm. Dân làng tổ chức tang lễ thì bỗng nhiên trời nổi mây ngũ sắc, kết thành hình xích mã, thi thể ông nổi lên mặt nước nhẹ nhàng như không. Khi vào đến bờ, mối đùn đất lên che lấy di quan của ông. Cảm phục trước tấm lòng yêu nước thương dân của ông, người dân đã lập đền thờ và suy tôn ông là Đức Ông Hoàng Mười.

Chương trình lễ giỗ Đức Thánh Hoàng Mười 10 tháng 10 âm lịch năm Giáp Thìn.

Lễ hội và nghi thức tâm linh độc đáo

Hàng năm, vào ngày 10 tháng 10 âm lịch, đền Củi tổ chức lễ hội lớn để tưởng nhớ công đức của Ông Hoàng Mười. Lễ hội thu hút hàng nghìn du khách và người dân địa phương tham gia, với các nghi thức trang trọng như dâng hương, rước kiệu và hầu đồng.

• Nghi thức hầu đồng: Đây là nét văn hóa tâm linh độc đáo, thường được tổ chức tại đền. Các giá đồng được thực hiện bởi các thanh đồng, với mong muốn cầu bình an, may mắn và tài lộc.

• Lễ rước kiệu: Kiệu của Ông Hoàng Mười được rước từ đền ra các khu vực xung quanh, tạo nên không khí linh thiêng và trang trọng

Lễ rước kiệu vi hành.

Đường đi đến đền Củi

Đền Củi nằm ở xã Xuân Hồng, cách trung tâm thành phố Hà Tĩnh khoảng 40km về phía Đông Bắc và cách thành phố Vinh (Nghệ An) khoảng 11km về phía Nam.

Từ cầu Bến Thủy, du khách chỉ cần đi theo QL1A, men theo chân núi Ngã Mã, xuôi theo dòng sông Lam sẽ thấy đền Củi nằm ẩn hiện trong vườn cây cổ thụ. Hoặc du khách có thể đi theo đường cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt, rẽ ra đường 8A, rồi ra đường QL 1A là tới. Hằng năm, ngôi đền này thu hút một lượng lớn khách đến tham quan, chiêm bái, đặc biệt là dịp Tết đến xuân về.

Đền nhìn ra dòng sông Lam.

Điểm đến văn hóa và du lịch hấp dẫn

Đền Củi không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là điểm du lịch văn hóa hấp dẫn. Du khách đến đây không chỉ để chiêm bái, cầu nguyện mà còn được khám phá vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ của dãy núi Hồng Lĩnh và dòng sông Lam thơ mộng. Khung cảnh nơi đây hòa quyện giữa núi non, sông nước và không khí linh thiêng, tạo nên một trải nghiệm khó quên.

Đền Củi Thờ Ông Hoàng Mười là một di tích lịch sử và văn hóa đặc sắc, mang đậm dấu ấn tâm linh của người Việt. Nơi đây không chỉ là điểm đến tín ngưỡng mà còn là nơi giao thoa giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và thiên nhiên. Đến với đền, du khách sẽ được trải nghiệm một không gian văn hóa độc đáo, thấm đẫm tinh thần dân tộc và sự linh thiêng của đất trời.

Nguồn: Đền Củi thờ Ông Hoàng Mười: Nét đẹp linh thiêng giữa núi Hồng Lĩnh

Đức Tú

suckhoeviet.org.vn