Khi văn hóa Cơ Tu trở thành sức hút du lịch

Đồng bào Cơ Tu ở TP. Đà Nẵng phát huy các nét đẹp văn hóa để làm du lịch

Từ những lễ hội truyền thống

Giữa tháng 9/2025, chúng tôi có dịp được tham dự Ngày hội Văn hóa truyền thống Cơ Tu lần thứ nhất năm 2025 diễn ra tại xã Sông Kôn, TP. Đà Nẵng. Sự kiện lần này có sự tham gia của hàng trăm nghệ nhân và hàng ngàn du khách. Đây là lễ hội quy mô lớn nhất từ trước đến nay, nơi tinh hoa văn hóa đặc sắc của đồng bào được tái hiện sống động.

Từ sáng sớm, già làng, thanh niên, thiếu nữ đều diện trang phục truyền thống rực rỡ để đến nơi tổ chức Ngày hội. Tiếng tù và ngân dài giữa núi rừng mở đầu cho điệu múa tâng tung da dá quanh cây nêu, hòa cùng tiếng cồng chiêng vang vọng. Trên sân khấu, các nghệ nhân lớn tuổi say sưa hát lý, nói lý; những nghi lễ cưới truyền thống, lễ mừng nhà mới được tái hiện sinh động, níu chân du khách.

Ông Đỗ Hữu Tùng, Chủ tịch UBND xã Sông Kôn cho biết: Ngày hội không chỉ là dịp để cán bộ và Nhân dân 11 thôn giao lưu, gắn kết, mà còn là cơ hội quảng bá tiềm năng du lịch sinh thái, giới thiệu sản phẩm đặc trưng và bảo tồn bản sắc văn hóa Cơ Tu.

Theo ông Tùng, mỗi năm một lần, ngày hội trở thành điểm hẹn đặc sắc - nơi những người yêu quý văn hóa Cơ Tu cùng hội tụ, lan toả niềm tự hào dân tộc. Từ những lễ hội ấy, du khách ngày càng muốn đến đại ngàn để được tận mắt trải nghiệm vẻ đẹp văn hóa Cơ Tu.

Thời gian qua, các địa phương miền núi của thành phố đã chủ động khai thác hiệu quả các nguồn lực từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi. Trong đó, Dự án 6 tập trung khôi phục không gian văn hóa đặc trưng, đào tạo cán bộ văn hóa, đầu tư cơ sở vật chất và tạo nền tảng quan trọng cho phát triển du lịch bền vững cho cộng đồng dân tộc Cơ Tu.

Đến những việc làm thiết thực

Cùng với việc khôi phục lễ hội, các địa phương vùng cao có đông đồng bào Cơ Tu sinh sống như Đông Giang, Tây Giang, Nam Giang đã và đang đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, mở tuyến du lịch, phát triển làng nghề gắn với văn hóa truyền thống.

Tại thôn Đhrôồng, xã Đông Giang, du khách dễ dàng bắt gặp những ngôi nhà sàn truyền thống đẹp hút hồn, tiếng cồng chiêng rộn rã, tiếng lách cách của khung cửi dệt thổ cẩm. Những nghề truyền thống của đồng bào Cơ Tu tưởng chừng như mai một thì nay hồi sinh mạnh mẽ trong hơi thở du lịch cộng đồng.

Chị Bhling Treng, Tổ trưởng Tổ hợp tác Dệt thổ cẩm thôn Đhrôồng chia sẻ: Nghề dệt giúp phụ nữ Cơ Tu có thêm thu nhập, lại giữ được nghề truyền thống. Du khách, nhất là khách nước ngoài, rất thích khi được cùng trải nghiệm dệt thổ cẩm và mang về sản phẩm tự tay mình làm ra.

Du khách tham quan, trải nghiệm ở vùng cao TP. Đà Nẵng

Tổ dệt thổ cẩm Đhrôồng có khoảng 10 phụ nữ tham gia, vừa dệt, vừa thuyết minh cho du khách, đồng thời giới thiệu sản phẩm tại nhà trưng bày của thôn. Khách có thể thuê trang phục thổ cẩm, hoặc tự tay dệt dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân như một trải nghiệm độc đáo, đậm bản sắc văn hóa.

Cùng với đó, dự án “Làng du lịch Cơ Tu” ở Đông Giang đang được hình thành, trở thành điểm đến hấp dẫn. Đây không chỉ là cách làm du lịch dựa vào cộng đồng, mà còn là cách để văn hóa truyền thống “sống” cùng hơi thở thời đại.

Ông Coor Le, Chủ tịch UBND xã Đông Giang cho biết: Địa phương đã ban hành Đề án phát triển văn hóa gắn với du lịch giai đoạn 2023 - 2025, huy động nguồn lực hỗ trợ làng nghề, đồng thời nâng cấp hạ tầng để đáp ứng nhu cầu trải nghiệm của du khách.

Tương tự, ở Tây Giang, công tác bảo tồn văn hóa Cơ Tu gắn với phát triển du lịch được xem là nhiệm vụ then chốt. Địa phương đã khôi phục điệu múa tâng tung da dá, các nghi lễ tạ ơn rừng, mừng lúa mới, lễ cưới truyền thống và phát triển mạnh mô hình du lịch trải nghiệm. Tất cả được triển khai đồng bộ, gắn chặt với đời sống cộng đồng, vừa gìn giữ bản sắc, vừa mở ra hướng phát triển bền vững.

Ông Bhling Mia, Bí thư Đảng ủy xã Tây Giang cho biết: Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Cơ Tu là dấu ấn đặc biệt của địa phương. Các lễ hội, nghề dệt, nghề điêu khắc được khôi phục, góp phần giữ hồn cốt văn hoá và mở hướng phát triển du lịch cộng đồng bền vững...

Giữa nhịp sống hiện đại, việc phát triển du lịch sinh thái gắn với văn hóa truyền thống đã mở ra hướng đi mới cho vùng cao phía Tây TP. Đà Nẵng. Mỗi ngôi làng, mỗi lễ hội, mỗi khung cửi dệt đều trở thành “điểm chạm văn hoá” - nơi du khách tìm về để cảm nhận. Đó không chỉ là câu chuyện phát triển kinh tế, mà còn là hành trình gìn giữ linh hồn núi rừng, để những giá trị văn hóa Cơ Tu mãi trường tồn giữa đại ngàn Trường Sơn.

Nguồn: Khi văn hóa Cơ Tu trở thành sức hút du lịch

T.Nhân - H.Trường

baodantoc.vn