Lai Châu: Lặng thầm đưa đò để học trò được "sáng" chữ

Ước mơ hun đúc thành lửa nghề

Khi sương mù còn lẩn quẩn trên những triền núi cao và chạm vào mái nhà của bà con dân tộc Dao, chúng tôi đã đặt chân đến Trường Tiểu học và THCS Mồ Sì San. Thời tiết khá lạnh, nhưng những bước chân đến trường của học sinh 2 cấp đã dồn dập trên các nẻo đường. Thầy giáo Hoàng Văn Hanh đến trường từ 6h30 phút sáng. Hôm nay nghe có đoàn phóng viên lên, thầy ăn mặc chỉn chu hơn mọi ngày. Khuôn mặt hiền từ của thầy khiến chúng tôi ấn tượng ngay từ lần đầu gặp. Mười sáu năm gắn bó với rẻo cao biên giới, thầy Hanh đã dành trọn tuổi trẻ và tâm huyết để “gieo chữ, trồng người”.

Là người con của đất cảng Hải Phòng, khi còn là học sinh, chàng trai có khuôn mặt khôi ngô đã có ước mơ làm thầy giáo. Sau 3 năm rèn rũa trong môi trường quân đội, thầy tiếp tục theo đuổi ước mơ của mình. Thầy Hanh tâm sự: “Đứng trên bục giảng với tôi đó không chỉ là nghề nghiệp, mà là con đường để góp phần thay đổi cuộc đời của những đứa trẻ nơi mình đặt chân đến”.

Thầy Hanh dạy dỗ, uốn nắn từng nét chữ cho học sinh.

Năm 2009, thầy Hanh được phân công về dạy tại điểm trường Mồ Sì San – một trong những địa bàn vùng cao đặc biệt khó khăn của huyện Phong Thổ (cũ). Con đường vào bản khi ấy chỉ là lối mòn đất đỏ, mùa nắng bụi mù, mùa mưa trơn trượt, lầy lội. Lớp học được dựng lên từ những tấm ván gỗ thô sơ, mái lợp tôn cũ, bàn ghế xiêu vẹo. Học sinh chủ yếu là đồng bào Dao, nhiều em chưa nói sõi tiếng phổ thông, ngại giao tiếp và rụt rè đến mức chỉ dám ngồi nép cuối lớp. Nhìn vào ánh mắt của những đứa trẻ ấy, thầy càng quyết tâm bám trường, bám lớp, bám bản dạy chữ.

Nhấp chén trà nóng, thầy kể cho chúng tôi buổi sáng đầu tiên được đứng lớp. Thầy thì thạo tiếng phổ thông, trò thì chỉ biết tiếng Dao. Cả buổi dạy hôm đó, không khí lớp chìm trong những khoảng không vô định. Và đêm đó, người "lái đò" ấy nằm vắt trán nghĩ phương pháp dạy để cả trò, cả mình cùng giao tiếp dễ, học tập thuận lợi. Những buổi học sau, cả buổi thầy chỉ dạy 1, 2 chữ cái, vừa dạy tập đọc, vừa dạy viết. Rồi cuối mỗi buổi học, thầy còn chủ động đến nhà dân tự học nói tiếng Dao. Cứ thế, từng ngày trôi đi, những phép tính đầu đời, từng nét chữ dần thành hình trong ánh mắt ngập tràn nỗ lực của học trò.

Dốc hết tâm, dồn hết lực vì học sinh

Công việc “gieo chữ” trên rẻo cao chưa bao giờ dễ dàng. Điểm trường thầy Hanh công tác cách trung tâm vài chục cây số. Đường đi hiểm trở, nhất vào mùa mưa lũ, thầy phải gửi xe lại rồi lội bộ qua con suối. Đến nơi, người ướt nhẹp. “Thời đó, học sinh người Dao khổ lắm, các em không có sách vở, không nhiều quần áo; sáng toàn ăn ngô, khoai, sắn, có khi phải uống nước lã cho no cái bụng. Nhiều em vì hoàn cảnh gia đình đông con, nghèo khó phải bỏ học giữa chừng... Nghĩ mà xót lắm” - thầy Hanh trùng giọng tâm sự.

Để học sinh không bỏ cuộc giữa chừng, thầy lặn lội vượt dốc, vượt suối, vào từng nhà để vận động các em đi học. Thầy nhớ có gia đình ở tận cuối bản, đường dốc dựng đứng, phải bám vào rễ cây mới leo được. Nhưng khi nhìn thấy học trò tươi cười chạy ra đón, mọi vất vả dường như tan biến. Đối diện với vô vàn khó khăn, thầy Hanh vẫn giữ vững một niềm tin giản dị: “Nếu mình bỏ cuộc, học trò sẽ thiệt thòi” - câu nói ấy cũng chính là phương châm sống để thầy kiên trì suốt 16 năm qua.

Với học sinh lớp 1 còn rụt rè, thầy Hanh luôn dành sự quan tâm, chăm lo đặc biệt cho các em.

Chúng tôi nghe các thầy, cô trong trường kể rằng: Thầy Hanh là giáo viên giỏi, nhưng điều khiến mọi người nể phục hơn cả chính là tấm lòng và sự tận tâm hiếm có. Nhiều lần nhà trường phân công thầy đứng lớp lớn, phù hợp với năng lực và kinh nghiệm, nhưng thầy đều nhẹ nhàng xin được ở lại với học sinh lớp 1. Không phải vì lớp 1 “dễ dạy”, mà bởi thầy Hanh luôn tin rằng: những nét chữ đầu đời, những âm vần đầu tiên chính là nền móng quan trọng nhất cho hành trình học tập dài của mỗi đứa trẻ. Thầy chọn dạy lớp 1 để rèn cho các em sự kiên trì, cẩn thận và tình yêu học tập từ những điều giản dị nhất.

Tiết học của thầy giáo Hoàng Văn Hanh luôn được học sinh chăm chú lắng nghe.

Chị Tẩn Chỉn Kiều (phụ huynh có con đang theo học lớp thầy Hanh) chia sẻ trong niềm xúc động: “Tôi chưa từng gặp người thầy yêu học trò đến thế. Con tôi bước vào lớp 1 với bao lạ lẫm, rụt rè, vậy mà chỉ sau 2 tháng dưới sự dìu dắt của thầy, cháu đã viết được nhiều chữ, đọc thông thạo và còn mang sách ra đọc cho cả nhà nghe. Chúng tôi thật sự khâm phục và biết ơn thầy Hanh”.

Những lời kể mộc mạc ấy như càng làm "sáng" hơn hình ảnh một người thầy lặng lẽ gieo những hạt mầm tri thức, để rồi mai này, những mầm xanh ấy sẽ lớn lên bằng chính tình yêu, sự kiên trì và tâm huyết mà thầy đã trao gửi.

Không ngừng đổi mới phương pháp dạy

Không chỉ kiên trì trong giảng dạy, thầy Hanh còn luôn trăn trở tìm kiếm phương pháp mới để giúp học sinh vùng cao tiếp thu tốt hơn. Gắn bó hơn 10 năm với khối lớp 1, thầy hiểu rõ từng khó khăn, từng hạn chế của học sinh. Thầy tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức hoạt động nhóm, đưa học sinh trải nghiệm thực tế để mỗi tiết học trở nên gần gũi và thú vị hơn. Sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp rèn kỹ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 1A1 – Công nghệ giáo dục” được UBND huyện Phong Thổ cũ công nhận năm 2019 chính là kết quả của quá trình bền bỉ đổi mới ấy.

Không dừng lại ở đó, mỗi năm thầy đều tự bồi dưỡng chuyên môn, học hỏi từ đồng nghiệp, để nâng cao chất lượng dạy học. Với thầy, “nghề giáo muốn làm được tốt thì phải học cả đời”. Từ khi bắt đầu công tác (1/12/2009) đến nay, chặng đường của thầy Hanh là hành trình của sự kiên trì và tận tâm.

Những nỗ lực ấy được ghi nhận bằng nhiều phần thưởng: danh hiệu giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, giấy khen của UBND huyện Phong Thổ (cũ), bằng khen của UBND tỉnh Lai Châu, danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở...

Đặc biệt, thầy Hoàng Văn Hanh là 1 trong 4 giáo viên trong tỉnh được vinh dự về Hà Nội nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bằng khen của Ủy ban Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam đã có nhiều đóng góp trong công tác giáo dục bồi dưỡng thế hệ trẻ, tham dự Chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2025. Nhưng hơn tất cả những phần thưởng ấy, điều khiến thầy tự hào nhất vẫn là sự trưởng thành của học trò.

Thầy Hanh nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bằng khen của Ủy ban Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam đã có nhiều đóng góp trong công tác giáo dục bồi dưỡng thế hệ trẻ, tham dự Chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2025.

Thầy giáo Đồng Xuân Lợi – Hiệu trưởng nhà trường nhận xét về thầy Hoàng Văn Hanh với sự trân trọng: “Thầy Hanh là một trong những giáo viên khiến tôi luôn yên tâm tuyệt đối khi giao việc. Thầy không chỉ vững chuyên môn, còn có trách nhiệm và tình yêu nghề sâu sắc. Dạy lớp 1 vốn rất vất vả, đòi hỏi kiên nhẫn và sự tỉ mỉ từng chút một, nhưng thầy Hanh luôn làm việc bằng tất cả nhiệt huyết. Các thế hệ học sinh do thầy rèn luyện đều tiến bộ rõ rệt ngay từ những lớp học đầu đời. Nhà trường rất tự hào khi có những giáo viên tận tâm như thầy Hanh”.

Ở nơi phên dậu của Tổ quốc, giữa sắc hoa ban trắng mỗi độ xuân về, hình ảnh thầy Hoàng Văn Hanh lặng lẽ bước đi trên con đường mòn quen thuộc đã trở thành điều thân thuộc với người dân bản địa. Thầy đi gieo chữ như gieo những hạt giống hy vọng. Từng lớp học sinh lớn lên từ mái trường Mồ Sì San hôm nay chính là minh chứng đẹp nhất cho hành trình âm thầm nhưng bền bỉ ấy.

Nguồn: Lặng thầm đưa đò để học trò được "sáng" chữ

Thanh Hiền - Bạch Dương - Hoàng Nam

baolaichau.vn