Hà Giang: Nậm An giữ rừng xanh, suối sạch nuôi cá Tầm

Thôn Nậm An nằm ở độ cao gần 800m so với mực nước biển. Những con suối bắt nguồn từ rừng già đổ về trong vắt, quanh năm mát lạnh. Đây là điều kiện lý tưởng để nuôi cá nước lạnh có giá trị kinh tế cao như cá Tầm. Nhận thấy tiềm năng đó, vài năm trước, một số hộ dân trong thôn đã mạnh dạn đi đầu, đầu tư xây dựng bể nuôi cá Tầm ngay dưới nhưng khu vực đầu nguồn. Thấy mang lại hiệu quả rõ rệt, bà con đã học hỏi lẫn nhau để phát triển mô hình nuôi cá. Đến nay, có 37/44 hộ trong thôn làm nghề nuôi cá và Hợp tác xã (HTX) Bảo Minh, HTX cá Tầm Nậm An cũng được hình thành, tạo sự liên kết bền vững giữa các hộ nuôi thủy sản. Loài cá đặc sản này đã giúp nhiều gia đình đổi đời, vươn lên khá giả, với mức thu nhập hơn trăm triệu đồng mỗi năm, có hộ cao nhất đạt khoảng 700 triệu đồng/năm.

Các đại biểu tham quan Hệ thống xử lý nước công nghệ MET trong nuôi thủy sản của HTX cá Tầm Nậm An, xã Tân Thành (Bắc Quang).

Là người nuôi cá Tầm đầu tiên và giàu kinh nghiệm nhất trong vùng, ông Triệu Chàn Loàng, Giám đốc HTX cá Tầm Nậm An cho biết: “Cá Tầm là một loài khó tính, vốn đầu tư lớn và rủi ro cao. Chỉ cần dòng suối đục hay ô nhiễm là cá yếu, chậm lớn, thậm chí chết. Vì vậy, người chăn nuôi phải tuân thủ đúng quy trình, kỹ thuật, bảo vệ nguồn nước và môi trường sinh thái thật tốt. Năm nay, gia đình tôi nuôi khoảng 10 tấn cá thương phẩm, giá bán cho thương lái đạt từ 170 - 200 nghìn đồng/kg, nếu thuận lợi sẽ có lãi hơn nửa tỷ đồng. Ngoài ra, tôi còn tự mày mò, nghiên cứu cách ươm cá giống để cung cấp cho bà con, giúp chủ động con giống tại chỗ và giảm chi phí đầu vào. Tôi thấy rằng, việc nhân rộng mô hình nuôi cá Tầm đang mang lại những giá trị kép, vừa phát triển kinh tế, vừa giữ gìn môi trường”.

Giữ cho rừng xanh, suối sạch để bảo vệ nguồn sống của cá Tầm, thôn Nậm An đã duy trì 4 đội quần chúng bảo vệ rừng. Với hơn 2.000 ha rừng phòng hộ được giao khoán, năm 2024, cộng đồng thôn được chi trả hơn 533 triệu đồng và các hộ gia đình nhận hơn 1,4 tỷ đồng từ chính sách dịch vụ môi trường rừng. Đối với số tiền của cộng đồng, thôn sử dụng đúng mục đích để chi cho các hoạt động tuần tra, bảo vệ rừng, xây dựng biển cảnh báo trên rừng. Phần còn lại, thôn bàn bạc, thống nhất sử dụng vào nâng cấp, sửa chữa, mở rộng tuyến đường giao thông nông thôn và lắp hệ thống đèn chiếu sáng, phục vụ đời sống của Nhân dân, góp phần thay đổi diện mạo làng quê.

Người dân thôn Nậm An, xã Tân Thành (Bắc Quang) phát triển nghề nuôi cá Tầm.

Chị Triều Mùi Chị, thôn Nậm An chia sẻ: “Quy ước bảo vệ rừng trong cộng đồng được nhắc đi, nhắc lại qua các cuộc họp thôn. Mỗi người dân ở đây đều hiểu rõ, nếu rừng bị chặt phá, nguồn nước sẽ cạn kiệt, cá Tầm không thể sống, kế sinh nhai sẽ mất đi. Bởi thế, bà con rất có ý thức, trách nhiệm bảo vệ rừng, nghiêm cấm hành vi vi phạm đến rừng. Người dân không phun thuốc hóa học trong sản xuất nông nghiệp để tránh ảnh hưởng đến nguồn nước, bao bì, chất thải từ chăn nuôi đều được thu gom, xử lý sạch sẽ. Với môi trường trong lành, cá Tầm nuôi năm thứ 2 trở lên sẽ đạt trọng lượng khoảng 1,8 - 2,5kg để thành cá thương phẩm bán ra thị trường”.

Song song với việc thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, để phát triển nghề nuôi cá Tầm bền vững, giảm thiểu rủi ro do thiên tai, vừa qua, HTX cá Tầm Nậm An đã được Chính phủ Thụy Sĩ hỗ trợ kinh phí lắp đặt hệ thống xử lý nước công nghệ MET hiện đại. Đây là giải pháp xử lý nước hoàn toàn cơ học, không sử dụng hóa chất, không tiêu hao điện năng, không dùng lõi lọc nhưng vẫn loại bỏ hiệu quả các tạp chất, kim loại nặng, vi sinh vật, hóa chất độc hại. Cùng với đó, 26 hộ dân trong HTX được hỗ trợ xây dựng hệ thống lọc thô nước đã sử dụng nuôi cá trước khi xả thải ra môi trường.

Rời hành trình khám phá Nậm An, chúng tôi được biết, nhằm khai thác hơn nữa tiềm năng, thế mạnh đang có, cấp ủy, chính quyền xã Tân Thành đã định hướng cho thôn xây dựng mô hình du lịch sinh thái cộng đồng, kết hợp trải nghiệm văn hóa dân tộc Dao và tham quan, tìm hiểu quy trình nuôi cá Tầm. Đó là cách tạo thêm nguồn thu nhập cho người dân và góp phần lan tỏa thông điệp về phát triển xanh, hài hòa giữa con người với thiên nhiên.

Nguồn: Nậm An giữ rừng xanh, suối sạch nuôi cá Tầm

Mộc Lan

baohagiang.vn