Những “pháo đài” tư tưởng giữ bình yên buôn làng

Ông A Khoan (áo thổ cẩm) thường xuyên tuyên truyền, vận động để dân làng không tin, không nghe theo lời của những kẻ xấu xúi giục. (Ảnh: Ngọc Chí)

Từ “điểm nóng” đến làng nông thôn mới

Từ năm 2017 đến 2019, do kẻ xấu xúi giục, người dân tại làng Plei Sar, xã Ia Chim, tỉnh Quảng Ngãi đã lấn chiếm đất đai trái quy định của pháp luật, tạo thành “điểm nóng” về mất an ninh trật tự ở địa phương. Thời điểm đó, ông A Khoan với vai trò là Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn đã cùng với đại diện Đảng ủy, UBND xã, Ban nhân dân thôn kiên trì đến từng nhà tuyên truyền, vận động, giải thích cho người dân biết về những việc làm sai trái, giúp người dân hiểu rõ các quy định của Nhà nước về đất đai.

Ông A Khoan kể: Khi đó, nhiều tháng liền, thay vì lên rẫy sản xuất, nhiều hộ dân tụ tập ở các lô cao su để đối phó với lực lượng chức năng. Lúc đầu, tôi cùng với cán bộ xã đi đến từng nhà tuyên truyền, giải thích thì nhiều hộ đóng cửa không tiếp chúng tôi. Nhưng với sự kiên trì thì tôi cũng tiếp cận được các hộ, phân tích cặn kẽ việc nào đúng, việc nào sai thì họ cũng hiểu rõ âm mưu của những kẻ xấu xúi giục, không còn chống đối nữa.

Chị Y Thái, làng Plei Sar, xã Ia Chim chia sẻ: Thời điểm đó, tôi chưa nhận thức đầy đủ về những gì mà các đối tượng xấu xúi dục nên tham gia chiếm đất trái phép, chống đối chính quyền địa phương. Nhờ có ông A Khoan và chính quyền tuyên truyền, vận động thì tôi đã nhận thức được việc làm sai của mình và rút kinh nghiệm sâu sắc.

Từ mô hình liên kết trồng chanh dây của ông A Khoan đã tạo việc làm ổn định cho hơn 30 người dân ở làng Plei Sar với thu nhập ổn định (Ảnh: Ngọc Chí)

Làng Plei Sar, xã Ia Chim có 430 hộ với hơn 1.330 nhân khẩu (hơn 90% là dân tộc Gia Rai). Bình yên trở lại, từ năm 2020 đến nay, đồng bào Gia Rai nơi đây đoàn kết giúp nhau phát triển kinh tế và chung tay xây dựng nông thôn mới.

Đi giữa khu vườn chanh dây hơn 18 ha mà người dân làng Plei Sar đang liên kết với doanh nghiệp để trồng, ông A Khoan giãi bày: Để có được sự thay đổi như ngày hôm nay là cả một quá trình tuyên truyền, vận động bền bỉ của chính quyền địa phương và bản thân tôi. Nhưng muốn nói cho bà con tin và làm theo thì mình phải là người gương mẫu làm trước.

Ông A Khoan đến tận vườn để hướng dẫn bà con cách chăm sóc cây cà phê. (Ảnh: Ngọc Chí)

Để thay đổi cây trồng, tập quán canh tác, năm 2015 tôi đã mạnh dạn chuyển từ trồng sắn sang trồng 2 ha cà phê, 5 ha cao su; năm 2023, tôi tiếp tục liên kết với doanh nghiệp trồng hơn 1 ha chanh dây. Tổng thu nhập hằng năm của tôi hơn 800 triệu đồng. Thấy tôi làm có hiệu quả thì bà con bắt đầu học và làm theo.

Hiện nay, việc liên kết trồng chanh dây đã tạo việc làm ổn định cho hơn 30 người dân ở làng Plei Sar. Đặc biệt, nhiều người trước đây từng lầm lỡ đã được chính quyền địa phương và ông A Khoan giới thiệu vào làm công nhân cho doanh nghiệp, với mức thu nhập hơn 6 triệu đồng/tháng.

Hiện, toàn làng trồng hơn 68 ha cao su, 32 ha cà phê. Thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 42 triệu đồng/năm và làng chỉ còn 1 hộ nghèo, 6 hộ cận nghèo. Năm 2022, làng đạt chuẩn thôn nông thôn mới trong vùng đồng bào DTTS.

Ông Nguyễn Thành Long, Bí thư Đảng ủy xã Ia Chim cho biết: Ông A Khoan là cán bộ cơ sở có năng lực, trách nhiệm, uy tín trong việc giải quyết các vấn đề ở cơ sở; tận tình giúp đỡ bà con trong việc phát triển kinh tế hộ gia đình; luôn gần gũi, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, góp phần thực hiện tốt việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân. Làng đạt nông thôn mới như ngày hôm nay cũng nhờ sự đóng góp rất lớn của ông A Khoan.

“Người phán xử” của buôn

Suốt hơn 20 năm gắn bó với vai trò người có uy tín, già làng Y Om Knul (buôn Ê Căm, xã Krông Ana, Đắk Lắk) vẫn miệt mài làm “người phán xử” của buôn làng. Buôn Ê Căm với gần 600 hộ dân, đồng bào Ê Đê chiếm hơn một phần ba dân số. Bằng hiểu biết sâu sắc về luật tục của người Ê Đê và pháp luật Nhà nước, ông đã hóa giải hàng trăm mâu thuẫn, giữ cho buôn luôn bình yên, đoàn kết.

Giữa buôn Ê Căm rợp bóng cà phê, nhà sàn già Y Om Knul lúc nào cũng đông người ra, người vào. Ai trong buôn có chuyện khúc mắc, từ mâu thuẫn vợ chồng, tranh chấp đất đai đến chuyện thanh niên cãi vã... đều tìm đến “già phán xử”. Già Y Om bảo luật tục của người Ê Đê và pháp luật Nhà nước, hai thứ đó không hề mâu thuẫn mà bổ trợ cho nhau. “Luật tục giúp giữ cái đạo làm người, còn pháp luật giúp răn điều sai. Biết kết hợp cả hai thì buôn làng sẽ bình yên”, ông nói.

Với hơn 20 năm giữ vai trò người có uy tín, già Y Om (áo thổ cẩm) đã hòa giải hàng trăm mẫu thuẫn góp phần giữ bình yên buôn làng. (Ảnh: L.H)

Trong suốt hơn hai thập kỷ, ông không nhớ nổi đã hòa giải bao nhiêu vụ việc. Phần lớn đều thành công. Có vụ ông phải đi bộ cả chục cây số sang buôn khác để hòa giải, cũng có vụ kéo dài nhiều ngày liền. Điển hình như vụ việc mâu thuẫn hôn nhân, gia đình ở phường Ea Kao. Sau khi tìm hiểu hai bên, già phân tích phải trái, mọi hiểu lầm được hóa giải, vợ chồng xóa bỏ nghi ngờ, hứa hẹn chung sống hòa thuận với nhau.

“Hòa giải ngoài phân xử đúng hay sai, còn làm sao giữ cho tình làng nghĩa xóm. Buôn làng mà mất đoàn kết thì như chiêng gãy cán, đánh lên chẳng còn vang nữa”, già Y Om chia sẻ. Với trách nhiệm và uy tín của mình, dù đã ngoài 70 tuổi, ông vẫn được bà con tín nhiệm đảm nhiệm nhiều vai trò: Người có uy tín, Chi hội trưởng Hội Người cao tuổi, Tổ trưởng Tổ vay vốn của buôn...

Sự tận tâm và uy tín của những người như ông A Khoan, già làng Y Om Knul không chỉ giúp chính quyền nắm bắt kịp thời tình hình cơ sở, mà còn vun đắp niềm tin của bà con với Đảng, chính quyền. Ở lĩnh vực tư tưởng hay phát triển kinh tế, xóa bỏ hủ tục lạc hậu xây dựng đời sống mới... họ đều đi đầu để nói dân tin, làm dân theo.

Nguồn: Những “pháo đài” tư tưởng giữ bình yên buôn làng

Ngọc Chí- Lê Hường

baodantoc.vn