Đền thờ Mẫu – Chốn linh thiêng ở kỳ quan Đèo Ngang

Đền thờ Mẫu Liễu Hạnh nằm dưới chân Đèo Ngang, ngay bên cạnh đường thiên lý Bắc- Nam

Đền thờ Mẫu Liễu Hạnh tọa lạc dưới chân đèo Ngang, thuộc địa phận xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch (Quảng Bình). Phía sau đền là Đèo Ngang cao vời vợi - địa danh nổi tiếng đã đi vào thi ca và tâm hồn Người Việt. Mặt đền hướng về biển Đông cùng với cách thức bố trí phân chia cung bậc từ đền Tiền và đền Hậu, tạo nên nét uy linh, tôn nghiêm.

Đền thờ Mẫu Liễu Hạnh không đồ sộ, nhưng được chăm chút tỉ mỉ. Vật liệu xây dựng đền chủ yếu là gỗ rừng quý và đá núi, lợp ngói âm dương theo lối kiến trúc ba gian truyền thống. Gian chính thờ tượng Mẫu Liễu Hạnh trong tư thế ngồi, nét mặt hiền từ mà nghiêm trang, hai bên là tượng các Thánh Cô, Thánh Cậu và các vị Chầu hầu.

Điểm đặc biệt trong kiến trúc đền, là các chi tiết chạm trổ tinh tế mang đậm phong cách nghệ thuật truyền thống. Các hình tượng rồng chầu, phượng múa, hoa văn mây lửa, sen và tùng cúc trúc mai.

Đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh ở Đèo Ngang là minh chứng cho sự tích giáng trần của công chúa Quỳnh Hoa. Theo truyền thuyết, công chúa Liễu Hạnh là con gái thứ hai của Ngọc Hoàng có tên là Quỳnh Hoa. Trong lần giáng thế lần thứ 3, công chúa Quỳnh Hoa chọn chân Đèo Ngang làm nơi trú ngụ, và mở một quán nước.

Đền Hậu (điện thời), nơi thờ Mẫu Liễu Hạnh

Tại đây công chúa đã hóa thân thành cô bán nước để phục vụ cho khách qua đường. Trong thời gian giáng trần, công chúa đã giúp dân bản tránh khỏi nạn dịch, xua đuổi thú dữ, dạy người trồng lúa…;Khoảng 3 năm công chúa lưu lại trần gian, bà đã làm thay đổi vùng đất phía nam Đèo Ngang từ vùng đất hoang vu trở thành nơi sầm uất, dân cư quần tụ. Cảnh quan Đèo Ngang cũng vì thế mà trở nên phong thủy hữu tình rồi đi vào thơ ca lưu danh muôn thủa.

Để nhớ công ơn của công chúa, người dân địa phương đã lập ngôi miếu nhỏ để thờ phụng ngay bên con đường thiên lý Bắc – Nam thuộc địa phận xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch (Quảng Bình).

Theo tài liệu, ngôi đền được xây dựng vào khoảng 1557 (thời Hậu Lê), thờ Thánh mẫu Liễu Hạnh, một trong “Tứ bất tử” trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt đã được UNESCO ghi danh vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, năm 2016.

Các chi tiết bên trong đền được điêu khắc, chế tác tinh xảo mang đậm nét văn hóa Miền Trung

Trải qua biết bao thăng trầm biến thiên của lịch sử, tích xưa “công chúa Quỳnh Hoa giáng trần giúp dân phòng chống dịch bệnh, xua đổi thú giữ, giúp dân trồng lúa…", vẫn còn truyền nhau ở vùng đất sơn thủy hữu tình này. Ngôi Đền thờ Mẫu Liễu Hạnh cũng trở thành điểm đến tâm linh huyền bí.

Vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch, người dân tổ chức lễ hội đền Mẫu Liễu Hạnh với nhiều hoạt động.

Hằng năm, vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch, người dân tổ chức lễ hội đền Mẫu Liễu Hạnh vô cùng trang trọng. Phần lễ được tổ chức nghiêm trang với các nghi thức cổ truyền như rước kiệu Mẫu, tế lễ, dâng sớ… mang đậm nét văn hóa tâm linh.

Phần hội sôi nổi với các trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, nhảy sạp, thi hát ru, hò khoan Lệ Thủy. Qua lễ hội, người dân không chỉ tỏ lòng biết ơn Mẫu Liễu Hạnh mà còn góp phần gìn giữ và truyền bá nét đẹp văn hóa dân gian đặc sắc của vùng đất gió Lào cát trắng này.

Nguồn: Đền thờ Mẫu – Chốn linh thiêng ở kỳ quan Đèo Ngang

Phạm Tiến

baodantoc.vn