Ðịnh hình bản sắc du lịch Cà Mau - Bài 1: Du lịch Cà Mau đang ở đâu?

Bài 1: Du lịch Cà Mau đang ở đâu?

Đây là câu hỏi khó, khó với chính những người trong cuộc, am hiểu và gắn bó với du lịch Cà Mau. Không cần làm phép so sánh với địa phương khác, ông Trần Hiếu Hùng, Giám đốc Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) Cà Mau, gan ruột rằng: “Đừng quá tô hồng hay ảo tưởng về sự phát triển của du lịch Cà Mau. Thật ra, chúng ta chỉ mới bước đi những bước đầu tiên của việc làm du lịch theo đúng nghĩa. Các số liệu báo cáo tăng trưởng của du lịch chỉ là cơ học. Ví dụ như thế này, trước đây chưa có, bây giờ có 1, 2 thì tăng trưởng đương nhiên phải là 100%, 200%”. Để thấy rằng, du lịch Cà Mau đang ở ngưỡng khai thác được một số tài nguyên du lịch “lộ thiên”, đang chuyển mình từ việc làm du lịch “ăn xổi” sang du lịch thực thụ, chuyên nghiệp.

Đứng... một chân

Có vẻ trớ trêu, nhưng “Cà Mau rừng vàng, biển bạc” hoá ra lại tạo ra một áp lực không hề nhỏ cho du lịch. Hầu hết nhận định đều theo hướng áp đặt rất ưu ái rằng: “Với tiềm năng như thế phải phát triển, và phát triển vượt bậc”. Nhưng với góc nhìn nhà quản lý, ông Trần Hiếu Hùng thẳng thắn: “Nói một cách rốt ráo, Cà Mau chưa thể gọi là có du lịch. Nếu tính thang điểm 10, Cà Mau chỉ ở mức 3-4. Sơ kết 6 tháng đầu năm 2022, du lịch được đánh giá tăng mấy chục phần trăm nhưng thực ra cũng chỉ mới bằng thời điểm trước dịch, nên gọi là phục hồi mới đúng”.

Thực tế cho thấy, Cà Mau ngoài điểm nhấn Khu Du lịch Quốc gia Mũi Cà Mau có sự đầu tư bước đầu cơ bản, có sức hút tương đối thì thật khó để tìm ra một điểm đến thực thụ có khả năng thu hút du khách. Cũng theo ông Hùng, du khách đến với Cà Mau bằng sự hiếu kỳ, tò mò, khám phá hơn là một điểm đến chủ đích để trải nghiệm du lịch theo đúng nghĩa.

Trong 6 tháng đầu năm 2022, ngành du lịch Cà Mau đón gần 800.000 lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan, nghỉ dưỡng. (Ảnh chụp tại Khu du lịch Quốc gia Mũi Cà Mau).

Để có một so sánh khách quan, ông Trần Hiếu Hùng cho rằng: “Nếu so với khu vực ĐBSCL, du lịch Cà Mau ở tầm trung bình, còn so với cả nước mới ở bước khởi động làm du lịch, thang điểm chưa đạt trung bình”. Cũng theo ông Hùng, nếu so về con số cơ bản nhất của du lịch là lượng du khách đến, Cà Mau rất khiêm tốn nếu đặt cạnh các tỉnh, thành của khu vực ĐBSCL như Kiên Giang, Cần Thơ, Đồng Tháp, An Giang.

Cà Mau tự hào có 2 hệ sinh thái rừng ngập mặn, ngập ngọt với tài nguyên du lịch phong phú, thế nhưng, chỉ có một chân phía rừng đước đã bám trụ, định hình, chân còn lại ở phía rừng tràm chỉ mới lưỡng lự đặt hờ trên con đường du lịch, thế nên thật khó để vững chãi, mạnh mẽ. Đây cũng là nhận định của ông Trần Văn Thảo, Giám đốc Viettravel - Chi nhánh Cà Mau, một đơn vị lữ hành chuyên nghiệp: “Khách đặt tour về Cà Mau chủ yếu là chọn du lịch tuyến Đất Mũi, các tour tuyến khác rất hạn chế. Cho thấy sức hút du lịch của Cà Mau ở thời điểm hiện tại chỉ gói trọn ở tuyến du lịch trọng điểm Đất Mũi mà thôi”.

Thực tế phát triển của vế còn lại mà du lịch Cà Mau luôn tự hào gắn với hệ sinh thái rừng tràm được Trưởng phòng Văn hoá - Thông tin huyện U Minh Lê Hữu Lợi cho biết: “Ngoài một số điểm du lịch mới mở theo mô hình sinh thái, tham quan vườn trái cây thì du lịch của U Minh cũng chưa có gì nổi trội. Mà ở các điểm du lịch này, quy mô đầu tư, khả năng tiếp nhận khách cũng ở dạng nhỏ lẻ mà thôi”.

Nơi khá nhất vẫn loay hoay

Huyện Ngọc Hiển, có vẻ khả quan hơn, khi có tài sản đắc địa nhất của du lịch địa phương là Mũi Cà Mau. Song, ông Tiết Minh Thành, Phó chủ tịch UBND huyện Ngọc Hiển, cho rằng: “Địa phương chỉ ở giai đoạn đầu để hình thành điểm đến, tính toán xây dựng sản phẩm du lịch, nói chung còn nhiều khó khăn lắm”. Mới đây, Ngọc Hiển đã có “Làng Văn hoá - Du lịch” đầu tiên của tỉnh Cà Mau (thuộc ấp Cồn Mũi, xã Đất Mũi). Dù gọi là làng nhưng cũng mới chỉ có 7 hộ tham gia. Các điểm đến của du lịch Ngọc Hiển phần nhiều là của tư nhân gốc nông dân đứng ra gánh vác, cả sức vóc và tầm nhìn đều có hạn mức khiêm tốn.

Ai tới Đất Mũi cũng muốn giữ cho mình một tấm ảnh làm kỷ niệm khi được chạm tay vào Mốc toạ độ quốc gia GPS 0001.

Cũng theo ông Thành, Ngọc Hiển đang nỗ lực thực hiện chủ trương của tỉnh là huy động Nhân dân cùng tham gia, cùng hưởng lợi từ du lịch, nhưng vướng nhiều thứ. Không bàn về những khó khăn liên quan đến cơ chế, đến chính sách, mà ngay những người làm du lịch cũng chưa thật sự nhất quán với nhau. Mới đây nhất, việc thành lập hợp tác xã du lịch cho các hộ dân trong Làng Văn hoá - Du lịch thất bại vào phút chót, vì không tìm thấy tiếng nói đồng thuận giữa các thành viên. Đó là chưa kể, một số hộ dân đang trong giai đoạn “tìm hiểu” để làm du lịch, không dám bung sức, vì sợ lỗ vốn.

Một câu chuyện khác ở tuyến du lịch Ngọc Hiển, đó là có những điểm đến gắn mác du lịch cộng đồng, du lịch homestay, nhưng thực chất lại rất sơ sài. Chủ yếu các điểm dừng chân này chỉ phục vụ đơn thuần là ăn uống, bán hàng mà không có sản phẩm du lịch theo đúng nghĩa. Ông Nguyễn Văn Nhuần, ấp Cồn Mũi, xã Đất Mũi, một trong những người tiên phong làm du lịch cộng đồng bằng tất cả tâm sức, phải thốt lên rằng: “Có một số điểm dừng chân mới, họ chỉ nhìn thấy lợi ích trước mắt thôi. Mà làm du lịch nếu không đặt cái tâm, đặt cái lợi ích lâu dài thì khó bền vững”.

Khu Du lịch Quốc gia Mũi Cà Mau, điểm sáng nhất trong bức tranh du lịch tỉnh nhà, cũng gặp khó. Theo ông Trần Văn Thảo thì: “Đến Cà Mau, hầu hết là khách chọn đi Đất Mũi. Nhưng thử tính xem, chỉ quãng đường từ TP Cà Mau đến đó phải mất hơn 120 km. Khoảng cách xa cũng là vấn đề nhưng chưa phải tất cả. Vấn đề nằm ở chỗ vượt chặng đường dài như thế, nhưng trải nghiệm du lịch của khách quá ít ỏi, nó không tương đồng với thời gian, tiền bạc và cả kỳ vọng của du khách. Do đó, lượng du khách quay trở lại Cà Mau nói chung, Đất Mũi nói riêng, còn khiêm tốn”.

Hạ tầng du lịch của Đất Mũi đã có bước khởi sắc, nhưng nói theo ông Trần Hiếu Hùng là: “Khá so với trước đó, khi chưa có gì, còn để giữ chân khách, níu khách quay lại là chuyện khác”. Du lịch Mũi Cà Mau thực tế chỉ hút khách bởi tài nguyên về vị trí địa lý, còn những tài nguyên du lịch khác vẫn còn ở dạng tiềm năng hoặc giai đoạn manh nha định hình, chưa thể tính đến chuyện phục vụ theo nhu cầu của du khách.

Cảm giác tiếc nuối, có lẽ lưu lại nhiều hơn cảm giác thoả mãn khi du khách về Đất Mũi. Đó cũng là cảm giác chung của du khách khi về với Cà Mau. Nó nằm trong mệnh đề mà bấy lâu nay người ta trăn trở giữa tiềm năng và thực tế phát triển. Câu hỏi du lịch Cà Mau đang nằm ở đâu, để trả lời thoả đáng không cách nào khác phải nhìn trúng, nhìn đúng những khó khăn, vướng mắc, bắt trúng những điểm nghẽn để có phương thuốc khơi thông hữu hiệu./.

Nguồn: Ðịnh hình bản sắc du lịch Cà Mau - Bài 1: Du lịch Cà Mau đang ở đâu?

Hải Nguyên - Phúc An

baocamau.com.vn