Phát thải carbon ở châu Á hiện giờ ra sao?

Lượng khí thải năm 2023 của châu Á-Thái Bình Dương đã tăng 4,9% so với năm trước đó. Ảnh Reuters

Thông tin này, theo báo cáo Đánh giá thống kê năng lượng thế giới năm 2024 công bố gần đây, nêu bật những thách thức mà phương Tây đang phải đối mặt trong việc giải quyết lượng khí thải CO2 toàn cầu.

Lượng khí thải carbon ở Mỹ giảm 2,7% kể từ năm 2022 và phát thải ở Liên minh châu Âu (EU) giảm 6,6%. Tuy nhiên, trên khắp châu Á-Thái Bình Dương, lượng khí thải đã tăng 4,9%, tăng gấp ba lần so với mức giảm ở Mỹ và EU cộng lại.

Xu hướng này đã tồn tại trong nhiều thập kỷ. Kể từ năm 1990, mặc dù tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế của Mỹ tăng 190%, lượng khí thải carbon của nước này đã giảm 126 triệu tấn (-2,4%). Trong cùng thời gian, phát thải ở EU đã giảm mạnh 1,2 tỷ tấn (-31,8%).

Đó là những thành tựu ấn tượng, nhưng trong cùng thời gian, phát thải CO2 toàn cầu đã tăng 16,5 tỷ tấn. Thủ phạm chính là khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, nơi chứng kiến ​​lượng khí thải CO2 tăng 15,2 tỷ tấn. Do đó, gần như toàn bộ mức tăng phát thải trên thế giới đều đến từ khu vực này và đặc biệt là từ Trung Quốc.

Trung Quốc vẫn là quốc gia phát thải carbon lớn nhất, chiếm hơn 1/4 tổng lượng khí thải của thế giới. Bất chấp các khoản đầu tư vào năng lượng tái tạo, việc nước này phụ thuộc nhiều vào than để sản xuất điện vẫn tiếp tục gây ra mức phát thải cao. Dữ liệu cho thấy mức tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái, nhấn mạnh thách thức của Trung Quốc trong việc cân bằng tăng trưởng kinh tế với tính bền vững môi trường.

Năm 2023, Trung Quốc thải ra 12,6 tỷ tấn CO2 tương đương - gấp 2,5 lần so với Mỹ và 4,7 lần so với EU. Tất nhiên, cần lưu ý rằng Trung Quốc có dân số đông hơn nhiều và lượng khí thải bình quân đầu người vẫn thấp hơn so với phương Tây.

Tương tự như vậy, các quốc gia như Ấn Độ và Indonesia đã cho thấy lượng khí thải của họ tăng lên đáng kể trong thập kỷ qua. Xu hướng này phản ánh quá trình công nghiệp hóa và tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của họ. Ví dụ, lượng khí thải của Ấn Độ đã tăng lên khi nước này mở rộng cơ sở sản xuất và tăng mức tiêu thụ năng lượng.

Do đó, trong khi các quốc gia như Mỹ và Nga đều là những quốc gia phát thải carbon lớn và đứng đầu về lượng phát thải bình quân đầu người, thì các quốc gia đông dân hơn như Trung Quốc và Ấn Độ đang thúc đẩy lượng khí thải carbon ngày càng tăng, nhưng chỉ với mức tăng khiêm tốn trong phát thải bình quân đầu người.

Các nước phát triển như Mỹ và các nước thuộc Liên minh châu Âu đã cho thấy lượng khí thải carbon giảm hoặc ổn định. Xu hướng này có thể là do sự chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo, cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng và các quy định môi trường chặt chẽ hơn. Ví dụ, Mỹ đã giảm phát thải ngay cả khi nền kinh tế tăng trưởng, chủ yếu là do sử dụng khí đốt tự nhiên và năng lượng tái tạo ngày càng tăng.

Tóm lại, báo cáo mới nhất nhấn mạnh một thách thức toàn cầu cấp bách: Trong khi những bước tiến đáng kể trong việc giảm lượng carbon đang được thực hiện ở Mỹ và EU, những nỗ lực này đang bị lu mờ bởi mức phát thải gia tăng ở châu Á-Thái Bình Dương, chủ yếu là từ Trung Quốc và Ấn Độ. Sự phát triển kinh tế và công nghiệp hóa mạnh mẽ ở những khu vực này đang đẩy lượng khí thải carbon toàn cầu lên một tầm cao mới, làm phức tạp thêm cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Theo báo cáo, phương Tây không thể làm điều này một mình. Con đường phía trước đòi hỏi một cách tiếp cận nhiều mặt, cần kết hợp việc tiếp tục giảm phát thải ở các nước phát triển với đầu tư đáng kể vào công nghệ và cơ sở hạ tầng bền vững ở các nước đang phát triển. Cần phải có hành động phối hợp toàn cầu để hạn chế quỹ đạo phát thải carbon.

Nh.Thạch

nangluongquocte.petrotimes.vn