Dự án đi đầu về thu giữ carbon khắp châu Âu đi vào hoạt động

Công đoàn PV GAS tiếp tục đổi mới, hoạt động tích cực

Vì sao thị trường LNG quan trọng đối với an ninh năng lượng và kế hoạch giảm phát thải carbon?

Dự án Northern Lights. Ảnh Equinor

Bằng cách chôn carbon dioxide (CO2) làm nóng hành tinh do các công ty công nghiệp châu Âu thực hiện ở độ sâu dưới đáy biển, dự án này nhằm mục đích giúp một số ngành công nghiệp khó giảm phát thải có thể khử carbon thành công.

Dự án liên doanh Northern Lights trị giá 1,7 tỷ USD, được giới thiệu là dự án thu hồi và lưu trữ carbon (CCS) xuyên biên giới đầu tiên của châu Âu, đã thu hút sự chú ý của toàn thế giới, giống như tên gọi của dự án này.

Tờ Straits Times đã ghé thăm terminal tiếp nhận Northern Lights ở thành phố Oygarden phía tây Na Uy vào tháng 6, cùng với một phái đoàn gồm các công ty, nhà khoa học và đại diện chính phủ Singapore.

Chuyến đi được tổ chức bởi đại diện thương mại Na Uy Innovation Norway và Đại sứ quán nước này tại Singapore.

Giám đốc truyền thông và quan hệ chính phủ của Northern Lights, Benedicte Staalesen, cho biết việc xây dựng tại các cơ sở của Northern Lights được bắt đầu vào khoảng tháng 12/2020 và hiện đã hoàn thành 98%.

Dự án đang đi đúng hướng khi nhận CO2 vào quý 4 năm 2024, với công suất lưu trữ lên tới 1,5 triệu tấn CO2 mỗi năm, và mục tiêu là mở rộng lên 5 triệu tấn CO2 mỗi năm trong tương lai.

Dự án Northern Lights thuộc sở hữu của bộ ba gã khổng lồ dầu mỏ - Equinor, Shell và TotalEnergies - và do chính phủ Na Uy lãnh đạo, chịu trách nhiệm chi trả 80% chi phí cho giai đoạn phát triển đầu tiên.

Đổi lại, dự án sẽ không tính phí lưu trữ CO2 đối với hai cơ sở của nước này, một nhà máy xi măng và một nhà máy chuyển đổi chất thải thành năng lượng ở Oslo, trong giai đoạn đầu của dự án.

Việc mở rộng dự án sau đó sẽ được định hình bởi nhu cầu thương mại, và giai đoạn 2 của dự án đã có hai khách hàng xác nhận.

Các dự án thu hồi carbon thường bị nghi ngờ do chưa được chứng minh về mặt công nghệ và kinh tế trên quy mô lớn, cùng với nhiều mối lo ngại, bao gồm cả việc liệu CO2 có thể được thu giữ và lưu trữ vĩnh viễn hay không.

Tuy nhiên, ngày càng nhiều người ủng hộ ý tưởng này, với việc tăng cường đầu tư và hỗ trợ chính sách, cũng như thừa nhận sự cần thiết của công nghệ thu giữ CO2 sau khi Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu khẳng định vào năm 2022 rằng CCS rất quan trọng trong việc giảm thiểu tình trạng biến đổi khí hậu.

Khi Northern Lights đi vào hoạt động, các tàu chuyên dụng sẽ vận chuyển CO2 hóa lỏng từ nguồn phát thải đến terminal tiếp nhận, sau đó CO2 được bơm vào một cấu trúc địa chất nằm ở độ sâu khoảng 2.600m dưới đáy biển.

Sơ đồ hoạt động của Northern Lights. Ảnh Equinor

Bình luận về cuộc thử nghiệm đang được thực hiện để đảm bảo carbon có thể được tiếp nhận và lưu trữ thành công, bà Staalesen nói: “Có một quy trình để đảm bảo các cơ sở được xây dựng theo thiết kế, tiếp theo là chương trình vận hành thử để đảm bảo các cơ sở hoạt động theo mục tiêu đã thiết kế. Chúng tôi hiện đang trong giai đoạn vận hành”.

Về cách Northern Lights đảm bảo lượng CO2 được lưu trữ mà không bị rò rỉ, bà Staalesen giải thích tổ hợp lưu trữ dưới lòng đất bao gồm các bể chứa cát và một lớp đá đậy kín. CO2 sẽ được bơm vào một không gian xốp chứa đầy nước muối trong khối đá, nơi khí sẽ bị giữ lại. Bà chia sẻ: “Đây chính là cơ chế đã giữ dầu khí dưới lòng đất trong hàng triệu năm qua”.

Ông Magnus Killingland, người đứng đầu phân khúc toàn cầu về hydro, amoniac và nhiên liệu bền vững tại tổ chức phân loại DNV, cho biết Northern Lights CCS là bước quan trọng đầu tiên để thiết lập chuỗi giá trị có thể được nhân rộng trên toàn cầu.

Ông Killingland nói: “Dự án đóng vai trò là minh chứng cho tính khả thi và hiệu quả của CCS, đồng thời làm rõ một số thách thức kỹ thuật, nguyên tắc và phương pháp thực hành tốt nhất có thể, nhằm tiếp tục đầu tư và phát triển công nghệ trong tương lai”.

Theo báo cáo năm 2023 của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), để đạt được mục tiêu toàn cầu về lượng phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, cần có công suất lưu trữ toàn cầu là 1.000 triệu tấn CO2 vào năm 2030.

Mặc dù công suất vận chuyển và lưu trữ CO2 theo kế hoạch đã tăng lên trong những năm gần đây, ước tính sẽ đạt 615 triệu tấn mỗi năm vào năm 2030, nhưng vẫn còn chưa đủ.

Tuy nhiên, các diễn biến đang gia tăng, với việc các quốc gia như Singapore công bố ý định thành lập dự án CCS xuyên biên giới với Indonesia vào năm 2024.

Bộ trưởng cấp cao về Phát triển bền vững và Môi trường Amy Khor, người có mặt trong chuyến thăm Northern Lights vào tháng 6, cho biết CCS đang nổi lên ở châu Á như một giải pháp đầy hứa hẹn giúp các nước chuyển đổi sang một tương lai carbon thấp.

Bà Khor nhận xét: “Các dự án như Northern Lights cung cấp cho Singapore những hiểu biết hữu ích về quy trình giám sát, báo cáo và xác minh, đây sẽ là chìa khóa để duy trì tính toàn vẹn môi trường của các dự án như vậy. Tương tự, điều quan trọng là khám phá các nỗ lực nghiên cứu và phát triển để giúp giảm chi phí và cải thiện kết quả cho các dự án CCS. Đây sẽ là những kinh nghiệm hữu ích khi chúng tôi lập kế hoạch và phát triển dự án CCS trong khu vực”.

Để các dự án CCS thành công, tài chính đóng vai trò quan trọng. Khả năng tồn tại về mặt thương mại sẽ cho phép các dự án CCS mở rộng quy mô đến mức cần thiết để tạo ra tác động đáng kể đến lượng phát thải toàn cầu.

Ông Killingland của DNV chỉ ra rằng một kế hoạch kinh doanh CCS chỉ mang lại lợi nhuận nếu chi phí xử lý phát thải cao hơn chi phí lưu trữ vĩnh viễn. Vì Northern Lights là một dự án thí điểm nên dự kiến ​​sẽ không mang lại lợi nhuận cao và các đối tác coi đây là bước đầu tiên để phát triển một ngành công nghiệp mới.

Bà Staalesen cho biết kế hoạch mở rộng giai đoạn 2 của Northern Lights sẽ phải phù hợp với sự phát triển của thị trường và sự hoàn thiện của các thỏa thuận thương mại bổ sung. Bà nói thêm rằng dự án đang hướng tới các ngành công nghiệp trên khắp châu Âu như năng lượng sinh học, hóa chất và thép.

Thị trường carbon tự nguyện dự kiến ​​sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy CCS, bà Staalesen nói, đưa ra ví dụ về nhà máy điện Orsted của Đan Mạch.

Thị trường carbon tự nguyện cho phép các tổ chức tư nhân mua và bán tín chỉ carbon đại diện cho việc giảm hoặc loại bỏ khí nhà kính khỏi khí quyển.

Orsted đã ký một thỏa thuận thương mại để lưu trữ 430.000 tấn khí thải CO2 mỗi năm với Northern Lights, và cũng đã ký một thỏa thuận với Microsoft trong việc mua 3,67 triệu tấn tín chỉ loại bỏ carbon từ nhà máy điện.

Nền tảng của thị trường carbon tự nguyện là các phương pháp bù đắp carbon cung cấp nền tảng khoa học và kỹ thuật để đảm bảo rằng các khoản tín dụng được giao dịch là có thật, có thể đo lường và kiểm chứng được.

Northern Lights đang đóng một vai trò quan trọng trong Sáng kiến ​​CCS+ của châu Âu, nhằm mục đích phát triển các phương pháp tính toán carbon hiệu quả để thu hồi, sử dụng và lưu trữ carbon.

Ông Anshari Rahman, giám đốc chính sách và phân tích tại nền tảng đầu tư GenZero do Temasek hậu thuẫn, cho biết: “Niềm tin vào chất lượng của các tín chỉ carbon được tạo ra phụ thuộc vào việc liệu phương pháp được phát triển có mạnh mẽ và có thể đứng vững trước sự giám sát của quốc tế hay không”.

Ông Rahman nói thêm: “Doanh thu từ tài chính carbon có thể giúp cải thiện tính kinh tế của các dự án CCS và tài trợ cho việc áp dụng các công nghệ CCS tốn kém”. Ông chỉ ra rằng chi phí cho các dự án CCS rất khác nhau và có thể dao động từ 15 USD đến 120 USD cho mỗi tấn carbon được thu giữ, tùy thuộc vào các yếu tố như nguồn phát thải và công nghệ thu giữ.

Giám đốc Rahman giải thích, trong trường hợp của CCS, các công nghệ của dự án rất phức tạp và đa dạng tùy theo các địa chất và ứng dụng công nghiệp khác nhau.

Ông lưu ý: “Cần phải phát triển một phương pháp phù hợp cho tất cả để nắm bắt chính xác những khác biệt này và cân bằng tính chặt chẽ khoa học với tính thực tiễn là một thách thức”.

Ông nói: “Tuy nhiên, đây là khoản đầu tư cần thiết để tạo điều kiện cho các tác nhân mới và giải pháp mới tham gia thị trường. Các phương pháp đáng tin cậy có thể khai thác toàn bộ tiềm năng của các dự án CCS bằng cách thu hút đầu tư thông qua nền kinh tế được thông tin”.

Theo ông Anshari, môi trường chính trị ổn định và nền pháp quyền mạnh mẽ của Singapore đã cho chép quốc gia này trở thành nơi thuận lợi để tập hợp các nhà lãnh đạo ngành, chính phủ và các chuyên gia môi trường nhằm thúc đẩy sự phát triển của thị trường và phương pháp luận về carbon.

Nguồn: Dự án đi đầu về thu giữ carbon khắp châu Âu đi vào hoạt động

Nh.Thạch

nangluongquocte.petrotimes.vn